"Μια συνομιλία με τον συγγραφέα Κώστα Ζαφείρη, καλό φίλο και παλιό συμφοιτητή, για τις Κρυφές ενοχές μας και όχι μόνο..."
Πρωτοδημοσιεύτηκε στο ιστολόγιο του Ερυθρού Καγκουρό -Red Kangaroo's
http://redkangaroo.wordpress.com/
Δημήτρη Γ. Μαγριπλή
“Κρυφές Ενοχές” – Διηγήματα
Εκδόσεις Επί-γνωση Αντ. Σταμούλης
Θεσσαλονίκη 2011
Με το Δημήτρη το Μαγριπλή μας συνδέουν φραπέδες στου Λουμπαρδιάρη, το Κουκάκι του 1984, η «Φοντάνα» και το «Αρχοντικό», η Πάντειος, οι παρατάξεις και οι οργανώσεις… χαθήκαμε για χρόνια και βρεθήκαμε «απροσδόκητα» στη διαδικτυακή γειτονιά. Εξακολουθώ να τον λέω Δημητράκη κι εκείνος «Σπίθα»… σα ν’ αρνιόμαστε να «σοβαρευτούμε επιτέλους».
Οι Κρυφές Ενοχές είναι το τελευταίο του βιβλίο με 16 διηγήματα, που τα διαβάζεις όπως πίνεις ένα ποτήρι κρύο νερό, ή, ακόμα καλύτερα, ένα ποτηράκι μπρούσκο από το Νότο της Ελλάδας.
Είχαμε μια ενδιαφέρουσα νομίζω συνομιλία για το βιβλίο και σας τη μεταφέρουμε…
Διαβάζοντας τις ιστορίες στις «Κρυφές Ενοχές» ανιχνεύει κανείς μια διαρκή αναζήτηση της σχέσης με το παρελθόν μας, ατομικό και συλλογικό. Πως οριοθετείς αυτή την αναζήτηση; Τι έχουν να μας πουν σήμερα ιστορίες ενός κόσμου που ζήσαμε παλιότερα;
Το παρελθόν σε ατομικό και συλλογικό επίπεδο είναι ο χρόνος μας. Τουλάχιστον έτσι προσδιορίζουμε το παρόν μας. Ακόμη και αν η ζωή, μοιάζει με ευθεία γραμμή, πάντοτε δύο σημεία την καθορίζουν. Το χθες με το σήμερα οριοθετούν την παρούσα στιγμή. Ανεξάρτητα το βαθμό συνείδησης οι πράξεις μας είναι αποτέλεσμα αυτής της διαδρομής. Από την ώρα της γέννησής μας μοιάζουμε κολόνες πεσμένες, σε τόπο αρχαίας λατρείας. Όσο και ξεχασμένες, αποκαλύπτουν πάντοτε σκιές του φωτός. Και όχι μόνο. Σε μια πιο διεισδυτική ματιά μαρτυρούν ιδέες, νοήματα, συλλογικές αναπαραστάσεις, πολιτισμό. Επομένως η σχέση με το παρελθόν είναι η σχέση με το παρόν και ταυτόχρονα προϋπόθεση για το μέλλον. Επιπλέον από την στιγμή που συλλαμβάνεις, έστω και επί των αισθήσεων, το γεγονός ό,τι αρχή και τέλος, συνυπάρχουν στο αέναο, τότε δεν πρόκειται για αναζήτηση. Είναι μια βόλτα στο πάρκο. Εκεί τρως μαλλί της γριάς, παίζεις, γελάς και κλαις. Πολλές φορές πέφτεις. Ματωμένος όμως σηκώνεσαι. Έ! Άμα υπάρχει και καμία μπάλα… να μην σουτάρουμε;
Αυτά και άλλα, ξεκουράζονται μέσα μας και κάποτε αναδύονται. Τότε ξαναγίνονται παρόν. Δηλαδή παρόν του παρελθόντος. Σε τέτοιο χρόνο ζούμε. Απλά πολλές φορές στην αλαζονεία μας, νομίζουμε ότι εξουσιάζουμε τα πάντα. Τότε ένα κομμάτι μας, αυτό του χθες, γίνεται μουσειακό είδος και εμείς τουρίστες του εαυτού μας.
Σε κάθε περίπτωση, είτε ως περιπατητής στο πάρκο, είτε ως επισκέπτης στο μουσείο, οι ιστορίες του χθες πάντοτε συναρπάζουν. Αυτό και μόνο είναι αιτία μελέτης.
Αρκετά από τα διηγήματα λαμβάνουν χώρα στο μικρόκοσμο της μικρής πολιτείας ή του χωριού, αποκαλύπτουν σχέσεις, συγκρούσεις, ανταγωνισμούς. Αντιμετωπίζεις το «μικρόκοσμο» ως μεγεθυντικό φακό;
Ο μικρόκοσμος κάποτε, ήταν μια μέρα δρόμος από την πρωτεύουσα. Σήμερα ένα κανάλι. Συγχρονίζεσαι με πολλούς άλλους και στο τέλος, όλοι βλέπουμε τον κόσμο, με τα ίδια μάτια. Και κάτω από το σπίτι σου να γίνει κάτι, ίσως δεν το καταλάβεις μέχρι τις ειδήσεις των εννέα.
Γενικά διαφέρομε σκηνογραφικά. «Το που ζούμε;», σε ποια γειτονιά μιας μεγάλης πόλης ή στο μονοπάτι κάποιου δάσους δεν έχει ιδιαίτερη σημασία. Ξέρω ανθρώπους που ενώ ζουν δίπλα στη θάλασσα, κάνουν μήνες για να την συναντήσουν. Ίσως, η μόνη διαφορά, είναι η θέα από το παράθυρο. Εδώ και η δική μας ευθύνη. Γενικά παίζουμε παρόμοιους ρόλους σε μια παράσταση που σαφώς είναι στημένη. Η διαπίστωση δεν χρειάζεται μεγεθυντικό φακό.
Στις «Κρυφές Ενοχές» διέκρινα μια καθαρή ματιά στην περιγραφή και στην απόδοση αισθημάτων, καταστάσεων και χαρακτήρων. Σε ποιο βαθμό η επιλογή να ζήσεις «εκτός των τειχών» βοηθάει την κατάκτηση αυτής της ματιάς;
Το πολύ φως, απαιτεί γυαλιά ηλίου. Αυτό συνιστούν πλέον οι ειδικοί. Έχω πεισθεί ότι δεν πρόκειται για ρεκλάμα αλλά για επιτακτική ανάγκη. Εάν αγνοήσεις την συμβουλή κινδυνεύεις να πάθεις καταρράκτη.
Ως κάτοικος της υπαίθρου δίνω μεγάλη σημασία στο φως μου. Όπως και πολύ άλλοι «εντός των τειχών». Αξία έχει η προφύλαξη των οφθαλμών. Εφόσον υπάρχει, καθαρή διαύγεια, το ρόδο είναι εξίσου όμορφο, ακόμη και σε ένα βουνό από σκουπίδια.
Ισορροπία ανάμεσα σε μια παιγνιώδη διάθεση, νοσταλγία, μελαγχολία. Διηγήματα διαφορετικά μεταξύ τους που συνθέτουν έναν ενιαίο πίνακα. Πως φτάνεις στην ισορροπία αυτή;
Από μικρός είχα μια ικανότητα στο να πλάθω. Με την ζωγραφική ερωτοτρόπησα αλλά έμεινα θαυμαστής. Μου άρεσε πολύ η πλαστελίνη και ο πηλός. Τελευταία επιμένω στο ζυμάρι. Φτιάχνω ψωμί και το μοιράζομαι με τους δικούς μου. Άλλοτε έχει πολύ αλάτι και άλλοτε λίγο. Δεν κατάφερα ποτέ να είμαι συνεπής στην συνταγή, αν και ποτέ ευτυχώς, το ψωμί δεν έγινε παντεσπάνι. Ισορροπώ ανάμεσα σε κάτι που τρώγεται. Αυτό με διαβεβαιώνουν και οι εκάστοτε συνδαιτυμόνες μου.
http://redkangaroo.wordpress.com/
Δημήτρη Γ. Μαγριπλή
“Κρυφές Ενοχές” – Διηγήματα
Εκδόσεις Επί-γνωση Αντ. Σταμούλης
Θεσσαλονίκη 2011
Με το Δημήτρη το Μαγριπλή μας συνδέουν φραπέδες στου Λουμπαρδιάρη, το Κουκάκι του 1984, η «Φοντάνα» και το «Αρχοντικό», η Πάντειος, οι παρατάξεις και οι οργανώσεις… χαθήκαμε για χρόνια και βρεθήκαμε «απροσδόκητα» στη διαδικτυακή γειτονιά. Εξακολουθώ να τον λέω Δημητράκη κι εκείνος «Σπίθα»… σα ν’ αρνιόμαστε να «σοβαρευτούμε επιτέλους».
Οι Κρυφές Ενοχές είναι το τελευταίο του βιβλίο με 16 διηγήματα, που τα διαβάζεις όπως πίνεις ένα ποτήρι κρύο νερό, ή, ακόμα καλύτερα, ένα ποτηράκι μπρούσκο από το Νότο της Ελλάδας.
Είχαμε μια ενδιαφέρουσα νομίζω συνομιλία για το βιβλίο και σας τη μεταφέρουμε…
Διαβάζοντας τις ιστορίες στις «Κρυφές Ενοχές» ανιχνεύει κανείς μια διαρκή αναζήτηση της σχέσης με το παρελθόν μας, ατομικό και συλλογικό. Πως οριοθετείς αυτή την αναζήτηση; Τι έχουν να μας πουν σήμερα ιστορίες ενός κόσμου που ζήσαμε παλιότερα;
Το παρελθόν σε ατομικό και συλλογικό επίπεδο είναι ο χρόνος μας. Τουλάχιστον έτσι προσδιορίζουμε το παρόν μας. Ακόμη και αν η ζωή, μοιάζει με ευθεία γραμμή, πάντοτε δύο σημεία την καθορίζουν. Το χθες με το σήμερα οριοθετούν την παρούσα στιγμή. Ανεξάρτητα το βαθμό συνείδησης οι πράξεις μας είναι αποτέλεσμα αυτής της διαδρομής. Από την ώρα της γέννησής μας μοιάζουμε κολόνες πεσμένες, σε τόπο αρχαίας λατρείας. Όσο και ξεχασμένες, αποκαλύπτουν πάντοτε σκιές του φωτός. Και όχι μόνο. Σε μια πιο διεισδυτική ματιά μαρτυρούν ιδέες, νοήματα, συλλογικές αναπαραστάσεις, πολιτισμό. Επομένως η σχέση με το παρελθόν είναι η σχέση με το παρόν και ταυτόχρονα προϋπόθεση για το μέλλον. Επιπλέον από την στιγμή που συλλαμβάνεις, έστω και επί των αισθήσεων, το γεγονός ό,τι αρχή και τέλος, συνυπάρχουν στο αέναο, τότε δεν πρόκειται για αναζήτηση. Είναι μια βόλτα στο πάρκο. Εκεί τρως μαλλί της γριάς, παίζεις, γελάς και κλαις. Πολλές φορές πέφτεις. Ματωμένος όμως σηκώνεσαι. Έ! Άμα υπάρχει και καμία μπάλα… να μην σουτάρουμε;
Αυτά και άλλα, ξεκουράζονται μέσα μας και κάποτε αναδύονται. Τότε ξαναγίνονται παρόν. Δηλαδή παρόν του παρελθόντος. Σε τέτοιο χρόνο ζούμε. Απλά πολλές φορές στην αλαζονεία μας, νομίζουμε ότι εξουσιάζουμε τα πάντα. Τότε ένα κομμάτι μας, αυτό του χθες, γίνεται μουσειακό είδος και εμείς τουρίστες του εαυτού μας.
Σε κάθε περίπτωση, είτε ως περιπατητής στο πάρκο, είτε ως επισκέπτης στο μουσείο, οι ιστορίες του χθες πάντοτε συναρπάζουν. Αυτό και μόνο είναι αιτία μελέτης.
Αρκετά από τα διηγήματα λαμβάνουν χώρα στο μικρόκοσμο της μικρής πολιτείας ή του χωριού, αποκαλύπτουν σχέσεις, συγκρούσεις, ανταγωνισμούς. Αντιμετωπίζεις το «μικρόκοσμο» ως μεγεθυντικό φακό;
Ο μικρόκοσμος κάποτε, ήταν μια μέρα δρόμος από την πρωτεύουσα. Σήμερα ένα κανάλι. Συγχρονίζεσαι με πολλούς άλλους και στο τέλος, όλοι βλέπουμε τον κόσμο, με τα ίδια μάτια. Και κάτω από το σπίτι σου να γίνει κάτι, ίσως δεν το καταλάβεις μέχρι τις ειδήσεις των εννέα.
Γενικά διαφέρομε σκηνογραφικά. «Το που ζούμε;», σε ποια γειτονιά μιας μεγάλης πόλης ή στο μονοπάτι κάποιου δάσους δεν έχει ιδιαίτερη σημασία. Ξέρω ανθρώπους που ενώ ζουν δίπλα στη θάλασσα, κάνουν μήνες για να την συναντήσουν. Ίσως, η μόνη διαφορά, είναι η θέα από το παράθυρο. Εδώ και η δική μας ευθύνη. Γενικά παίζουμε παρόμοιους ρόλους σε μια παράσταση που σαφώς είναι στημένη. Η διαπίστωση δεν χρειάζεται μεγεθυντικό φακό.
Στις «Κρυφές Ενοχές» διέκρινα μια καθαρή ματιά στην περιγραφή και στην απόδοση αισθημάτων, καταστάσεων και χαρακτήρων. Σε ποιο βαθμό η επιλογή να ζήσεις «εκτός των τειχών» βοηθάει την κατάκτηση αυτής της ματιάς;
Το πολύ φως, απαιτεί γυαλιά ηλίου. Αυτό συνιστούν πλέον οι ειδικοί. Έχω πεισθεί ότι δεν πρόκειται για ρεκλάμα αλλά για επιτακτική ανάγκη. Εάν αγνοήσεις την συμβουλή κινδυνεύεις να πάθεις καταρράκτη.
Ως κάτοικος της υπαίθρου δίνω μεγάλη σημασία στο φως μου. Όπως και πολύ άλλοι «εντός των τειχών». Αξία έχει η προφύλαξη των οφθαλμών. Εφόσον υπάρχει, καθαρή διαύγεια, το ρόδο είναι εξίσου όμορφο, ακόμη και σε ένα βουνό από σκουπίδια.
Ισορροπία ανάμεσα σε μια παιγνιώδη διάθεση, νοσταλγία, μελαγχολία. Διηγήματα διαφορετικά μεταξύ τους που συνθέτουν έναν ενιαίο πίνακα. Πως φτάνεις στην ισορροπία αυτή;
Από μικρός είχα μια ικανότητα στο να πλάθω. Με την ζωγραφική ερωτοτρόπησα αλλά έμεινα θαυμαστής. Μου άρεσε πολύ η πλαστελίνη και ο πηλός. Τελευταία επιμένω στο ζυμάρι. Φτιάχνω ψωμί και το μοιράζομαι με τους δικούς μου. Άλλοτε έχει πολύ αλάτι και άλλοτε λίγο. Δεν κατάφερα ποτέ να είμαι συνεπής στην συνταγή, αν και ποτέ ευτυχώς, το ψωμί δεν έγινε παντεσπάνι. Ισορροπώ ανάμεσα σε κάτι που τρώγεται. Αυτό με διαβεβαιώνουν και οι εκάστοτε συνδαιτυμόνες μου.
Στους ήρωες αρκετών από τα διηγήματα κυριαρχεί το ανεκπλήρωτο. Αυτό που θέλησαν και δεν απέκτησαν. Εξακολουθούν όμως να το αναζητούν. Υπάρχει τέλος σ’ αυτή τη διαδρομή;
Όσο αστοχείς, τόσο προσπαθείς ξανά και ξανά να πιάσεις στόχο. Το σημάδι είναι δύσκολη υπόθεση. Χρειάζεται πίστη, ελπίδα και αγάπη σε αυτό που κάνεις. Προϋποθέσεις για αυτοσυγκράτηση, ηρεμία και δύναμη, που απαιτεί η βολή. Τα παραπάνω είναι υπόθεση ζωής. Ως τέτοια δεν τελειώνει ποτέ. Ακόμη και οι άγγελοι, στα βιβλία της νεότητάς μας, τόξο και βέλη κρατούν.
Τελικά, για τι απ’ όλα αισθανόμαστε «Κρυφές Ενοχές»;
Όπως και ικανοποίηση. Από το μήλο του Αδάμ μέχρι τα Χρυσά Μήλα των Εσπερίδων, η ιδιοποίηση ενέχει σκοτεινά σημεία. Ακόμη και η κομπόστα με τα φιρίκια περιείχε ίδια ποσότητα γλύκας και απάτης. Από τη μια έτρωγες την κουταλιά και από την άλλη κοιτούσες πλαγίως μην σε δει κανείς. Στο τέλος, η μάννα μας, πάντα μας συγχωρούσε.Ενήλικος με την μια δεν γίνεται. Άσε που η ευχή είναι, να μείνουμε πάντα παιδιά.
Δεν υπάρχουν σχόλια:
Δημοσίευση σχολίου